การพัฒนาโรงพยาบาลจิตเวชและยาเสพติดในปัจจุบันจำเป็นต้องมีมุมมองเชิงยุทธศาสตร์ที่ครอบคลุมและเป็นระบบ เริ่มจากการวิเคราะห์บริบทภายนอกทั้งนโยบายระดับชาติ แนวโน้มปัญหาสุขภาพจิตและยาเสพติด รวมถึงความต้องการของผู้รับบริการที่เปลี่ยนแปลงไป เพื่อกำหนดทิศทางการพัฒนาที่สอดคล้องกับสถานการณ์ การประเมินศักยภาพองค์กรอย่างรอบด้านเป็นพื้นฐานสำคัญ ทั้งด้านบุคลากร เทคโนโลยี องค์ความรู้ และการบริหารจัดการ เพื่อค้นหาจุดแข็งที่สามารถต่อยอดสู่ความเป็นเลิศเฉพาะทาง (Center of Excellence) โดยเฉพาะในด้านการดูแลผู้ป่วยจิตเวชซับซ้อน การบำบัดยาเสพติดรูปแบบใหม่ และการวิจัยพัฒนานวัตกรรม และการพัฒนาระบบบริการแบบไร้รอยต่อเป็นอีกยุทธศาสตร์สำคัญ โดยบูรณาการการดูแลตั้งแต่การป้องกัน คัดกรอง บำบัดรักษา ฟื้นฟู และติดตามในชุมชน ผ่านการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างชาญฉลาด เช่น ระบบ Telepsychiatry การพัฒนาแอปพลิเคชันติดตามอาการ และการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่เพื่อพัฒนาคุณภาพบริการ การพัฒนาศักยภาพบุคลากรเชิงรุกและการสร้างความเข้มแข็งด้านวิชาการเป็นฐานรากของการพัฒนา โดยมุ่งสร้างผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง พัฒนาทักษะที่จำเป็นในอนาคต และส่งเสริมการวิจัยสร้างองค์ความรู้ใหม่ ควบคู่กับการบริหารจัดการเชิงรุกด้านการเงินการคลังที่มุ่งสร้างความมั่นคงและความยั่งยืน การสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนและสังคมเป็นอีกมิติสำคัญ ผ่านการสร้างความเข้าใจ ลดการตีตรา และพัฒนาเครือข่ายการดูแลในชุมชน โดยร่วมมือกับหน่วยงานในพื้นที่และภาคส่วนต่างๆ ในการพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยในชุมชน สร้างโอกาสทางการศึกษาและอาชีพ และสนับสนุนให้ผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างมีคุณภาพ การพัฒนาระบบบริหารจัดการคุณภาพอย่างต่อเนื่องเป็นปัจจัยสู่ความสำเร็จ ทั้งการสร้างวัฒนธรรมคุณภาพ การพัฒนามาตรฐานบริการ การบริหารความเสี่ยง และการรับรองคุณภาพจากองค์กรภายนอก เพื่อยกระดับคุณภาพบริการสู่ความเป็นเลิศและสร้างความเชื่อมั่นแก่ผู้รับบริการ Harvard Asia Academy ขอนำเสนอ 11 มุมมองเชิงยุทธศาสตร์ซึ่งจะช่วยยกระดับโรงพยาบาลจิตเวชและยาเสพติดสู่การเป็นสถาบันเฉพาะทางชั้นนำที่มีความเป็นเลิศทั้งด้านบริการและวิชาการ สามารถตอบสนองความต้องการด้านสุขภาพจิตของประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน ดังต่อไปนี้
